Nông nghiệp số
“Hạt gạo làng ta
Có bão tháng bảy
Có mưa tháng ba
Giọt mồ hôi sa
Những trưa tháng sáu”
Ước
mơ từ ngàn xưa của người làm nông là làm chủ được tự nhiên để tạo ra điều kiện
tốt nhất cho cây trồng, vật nuôi. Ngày nay, ước mơ đó không còn xa vời, mà đã
trở thành hiện thực với sự hỗ trợ của công nghệ. Lần đầu tiên cây trồng, vật
nuôi, đất đai “cất tiếng nói” thông qua các cảm biến nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm
và nhiều loại cảm biến khác. Với sự hỗ trợ của các thiết bị công nghệ tự động
phân tích, điều chỉnh chính xác phù hợp với nhu cầu của từng cây trồng, vật
nuôi, người nông dân có thể làm chủ được chất lượng đất, cường độ ánh sáng, độ
ẩm, khắc phục được tính mùa vụ, giảm sự lệ thuộc vào thời tiết, khí hậu, tạo ra
môi trường thuận lợi nhất cho cây trồng, vật nuôi sinh trưởng, đạt hiệu suất
cao hơn hẳn cách thức canh tác truyền thống, từ đó giúp người nông dân đỡ vất
vả hơn phần nào.
Bên
cạnh đó, ngày nay khi kỹ thuật số hóa chuỗi cung ứng bao gồm việc áp dụng công
nghệ để tạo ra chuỗi cung ứng nông sản kỹ thuật số, từ việc quản lý sản xuất,
thu hoạch, chế biến, đóng gói, vận chuyển đến tiêu thụ. Và sau đó là thương mại
điện tử nông nghiệp tức là phát triển nền tảng thương mại điện tử và ứng dụng
di động để kết nối trực tiếp giữa người nông dân và người tiêu dùng. Trên các
sàn thương mại điện tử người nông dân có thể quảng cáo và bán sản phẩm trực
tiếp cho người tiêu dùng, tránh qua nhiều bước trung gian và giúp tăng thu nhập
cho nông dân.
Cánh đồng lúa thông
minh
Chỉ với một chiếc
điện thoại thông minh được cài đặt các ứng dụng về bơm tưới và quản lý dịch hại
trên đồng ruộng, người nông dân có thể canh tác lúa trên những cánh đồng diện
tích rộng lớn mà không cần tốn nhiều công sức chăm sóc, giám sát. Công việc
đồng áng có thể thực hiện ngay từ xa qua điện thoại thông minh kết nối mạng.
Ngay cả với công
đoạn phun thuốc trừ sâu, máy móc cũng đang dần thay thế con người. Giờ đây,
người dân đã có thể phun thuốc trừ sâu sử dụng các thiết bị máy bay không người
lái (UAV) được điều khiển từ xa, tiết kiệm công sức và tránh được các nguy cơ
ảnh hưởng đến sức khỏe.
Ứng
dụng công nghệ vào canh tác giúp nông dân tiết kiệm chi phí sản xuất, nâng cao
chất lượng sản phẩm so với phương thức sản xuất truyền thống
Khởi
đầu từ mô hình Canh tác lúa lý tưởng của nông dân, được sự hỗ trợ thực hiện bởi
Công ty Rynan Smart Fertilizers trong việc đưa công nghệ vào hoạt động sản xuất
lúa. Đến nay hợp tác xã (HTX) Dịch vụ Nông nghiệp Mỹ Ðông 2, xã Mỹ Ðông, huyện
Tháp Mười, tỉnh Ðồng Tháp do ông Ngô Phước Dũng làm Giám đốc đã trở thành một
trong những HTX tiêu biểu toàn quốc trong ứng dụng công nghệ số vào sản xuất,
thực hiện thành công mô hình “Cánh đồng sản xuất lúa tiên tiến, tiết kiệm nước,
ứng dụng các giải pháp công nghệ”. Từ đó, tạo ra sản phẩm sạch, thân thiện môi
trường, mang lại lợi ích bền vững cho thành viên và người tiêu dùng.
Với
việc đưa công nghệ vào sản xuất, trên khắp cánh đồng thông minh rộng 170 héc-ta
(ha) của HTX và trên một số tuyến kênh, trạm bơm, hệ thống máng nước bê tông
được lắp đặt rất nhiều cảm biến, các cảm biến này đóng vai trò như “người dự
báo”. Khi mực nước trong ruộng quá đầy hoặc quá khô thì cảm biến trên ruộng sẽ
gửi thông tin đến người nông dân và thông qua thông tin dữ liệu đó, người nông
dân sẽ biết được ruộng lúa cần tưới hay tháo nước. Các thao tác này đều được
thực hiện trên điện thoại thông minh một cách nhanh gọn và chính xác.
Nhờ
ứng dụng công nghệ số vào sản xuất, nên mọi thông tin về đồng ruộng hầu như
được cập nhật liên tục trên điện thoại thông minh. Chỉ cần có Internet, dù đi
đâu, người dân vẫn có thể nắm được tình hình trên đồng ruộng. Chỉ cần một cú
“vuốt nhẹ” trên màn hình điện thoại, nông dân có thể xử lý được rất nhiều công
việc trên đồng áng mà trước đây các công đoạn này phải mất rất nhiều thời gian
và công lao động mới có thể giải quyết được.
Ngoài
việc ứng dụng công nghệ vào việc hỗ trợ bơm tưới tự động, hiện HTX Dịch vụ Nông
nghiệp Mỹ Đông 2 còn áp dụng thử nghiệm mô hình trạm giám sát sâu rầy thông
minh của Công ty Công nghệ Rynan. Với việc được lắp đặt một số thiết bị thông
minh như cảm biến và hệ thống quan sát thông minh, trạm giám sát sâu rầy sẽ
giúp người nông dân có thể biết được mật độ sâu rầy trên đồng ruộng nhiều hay
ít để có những giải pháp xử lý phù hợp. Hệ thống này có thể dự báo tương đối
chính xác khoảng cách trong vòng 5 km2. Trạm giám sát sâu rầy thông minh sẽ làm
thay công việc thăm đồng thủ công của nông dân. Nguồn dữ liệu mà trạm giám sát
sâu rầy thu thập được hằng ngày sẽ được gửi về điện thoại thông minh của HTX.
Hay
trong vụ lúa thu đông năm 2022 vừa qua, người dân đã thuê máy bay không người
lái (drone) phục vụ cho ruộng đồng ở 3 khâu: phun giống gieo sạ, phun phân và
phun thuốc bảo vệ thực vật. Cuối vụ, sau khi trừ hết các chi phí, gia đình lãi
từ 1,2 - 1,5 triệu tiền công (trên 1.000 m2). Đối với phun thuốc bảo vệ thực
vật, mỗi lần máy bay có thể mang 40 lít dung dịch. Đối với bón phân và gieo sạ,
mỗi lần máy bay có thể mang một lượng phân bón và giống lúa từ 40 ki-lô-gam -
45 ki-lô-gam. Với lượng phân bón sử dụng khoảng 150 kg/ha/đợt cho lúa, máy bay
chỉ mất khoảng thời gian 15 phút, giúp nông dân tiết kiệm được rất nhiều so với
bón phân thủ công.
Các
giải pháp tiên tiến không những giúp nông dân, HTX tiết kiệm được nhiều chi phí
sản xuất so với phương thức sản xuất truyền thống mà còn giúp chất lượng lúa
của HTX ngày một được nâng lên. Minh chứng là từ những ngày đầu thành lập HTX
chỉ có vài ha lúa được doanh nghiệp liên kết tiêu thụ, đến vụ đông xuân 2020 –
2021 toàn HTX Dịch vụ Nông nghiệp Mỹ Đông 2 có trên 2/3 diện tích sản xuất lúa
đều được doanh nghiệp đến bao tiêu.
Từ sự thành công của
Mỹ Đông 2, hiện nay mô hình cánh đồng lúa thông minh đã được nhân rộng ra nhiều
hợp tác xã tại các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, góp phần thay đổi tư duy sản
xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp.